Niepłodność cz. II – aspekt psychologiczny

Problem niepłodności dotyczy coraz większej ilości osób. W tym artykule przyglądaliśmy się statystykom i najważniejszym przyczynom niepłodności, dziś zajmiemy się aspektem psychologicznym tego zagadnienia. Wpis będzie pomocny dla osób, które długo starają się o dziecko, jednak jeśli Ty osobiście tego problemu nie doświadczasz i tak przeczytaj ten artykuł. W najbliższym otoczeniu zawsze znajdzie się ktoś kto walczy z niepłodnością, być może łatwiej będzie Ci zrozumieć ogrom emocji, które siedzą w tej osobie.

 

Odkąd istnieje świat posiadanie dzieci uznawane było za za podstawowy cel funkcjonowania rodziny. Nie dla wszystkich, ale dla większości młodych osób spłodzenie potomstwa to wielkie marzenie i coś co nadaje życiu ogromny sens, nieporównywalny z niczym innym.

Naukowcy uznali, że w istnieje coś takiego jak domniemanie płodności, co oznacza, że uznajemy możliwość posiadania potomstwa jako coś oczywistego. Badania pokazują, że większość osób podejmując decyzję o posiadaniu dziecka rozpoczyna starania w dosyć entuzjastyczny sposób, zakładając, że poczęcie nastąpi szybko i bez większych przeszkód. Pozytywne emocje wiążą się też ze swobodnym, nieograniczonym współżyciem.  Wychodząc z pozycji radosnego oczekiwania na ,,oczywisty” wynik testu ciążowego, w momencie gdy pojawiają się problemy, niepłodność jest dla partnerów ogromnym zaskoczeniem.

Niepłodność jest specyficzną chorobą, bo sama w sobie nie powoduje bólu, upośledzenia, nie zagraża też bezpośrednio życiu człowieka, mimo to znacznie obniża jakość życia. Brak upragnionego potomstwa może być źródłem szeregu problemów emocjonalnych i bólu znacznie silniejszego niż ten fizyczny. Być może uważacie, że przesadzam, przecież ludzie nie mający dzieci normalnie żyją. Prawdopodobnie tak jak mnie zaskoczy Was fakt, że psycholodzy porównują stres związany z rozpoznaniem niepłodności do zawału mięśnia sercowego albo diagnozy nowotworu. Niepłodność jest więc jednym z najbardziej stresogennych czynników.

 

Skutki niepłodności u kobiet

Macierzyństwo jest dla kobiet niezwykle ważną rolą życiową, stanowi element samorealizacji i rozwoju, dlatego brak potomstwa może wywołać poważne problemy psychologiczne.

Objawy towarzyszące niepłodności to m. in.:

  • utrata zainteresowania codziennymi zajęciami
  • pogorszenie relacji z najbliższymi
  • niepokój
  • osłabienie koncentracji
  • spadek efektywności w wykonywanej pracy
  • pesymizm
  • poczucie winy
  • poczucie bezwartościowości

i te bardziej poważne:

  • depresja
  • zaburzenia apetytu
  • zaburzenia snu
  • nadużywanie alkoholu i leków
  • myśli samobójcze
  • izolacja społeczna

Definicja niepłodności zakłada, że o tej chorobie możemy mówić dopiero po roku starań, jednak badania pokazują, że negatywne objawy pojawiają się dużo wcześniej niż po przepisowych 12 miesiącach. Już po kilku cyklach u większości kobiet pojawia się stres, niepokój itp.

Co ciekawe (a raczej przerażające), w wielu źródłach mówi się o odmiennej strukturze osobowościowej niepłodnych kobiet, u których uwidaczniają się neurotyczne cechy osobowości. Frustracja u takich kobiet ma charakter egzystencjalny, do tego dochodzi poczucie braku akceptacji, winy i niesprawiedliwości. W porównaniu z mężczyznami kobietom trudniej pogodzić się z bezdzietnością. Plany dotyczące rodzinnego życia (które bardzo lubimy snuć) lądują w koszu i trzeba na nowo przemyśleć swoje życiowe cele.

Kobiety dodatkowo czują żal z powodu braku doświadczenia ciąży i porodu, jest to szczególnie dotkliwe gdy kolejne osoby z najbliższego otoczenia bez problemu zachodzą w ciążę. Przyjaciółki lub siostry oczekują, że wszyscy będą się cieszyć ich szczęściem, tymczasem taka wiadomość dla niepłodnej kobiety to wręcz osobista tragedia.

U niektórych kobiet pojawia się strach o trwałość związku i uczuć partnera. Chęć zajścia w ciążę jest u kobiet tak silna, że często przesłania inne cele takie jak kariera zawodowa czy hobby i życie zaczyna krążyć tylko wokół starań o dziecko.

Lista negatywnych zmian emocjonalnych jest bardzo długa, wymieniłam tylko niektóre z nich.

 

Skutki niepłodności u mężczyzn

Nie zdziwi Was zapewne fakt, że mężczyźni słabiej wyrażają emocje związane z niepłodnością. Kobiety mogą mieć przez to wrażanie, że posiadanie potomstwa jest im z grubsza obojętne i zbytnio się tym nie przejmują. Fakt jest jednak taki, że również dla mężczyzn niepłodność może mieć bardzo negatywne skutki i oni tak samo jak kobiety potrzebują wsparcia.

U mężczyzn niepłodność może skutkować:

  • obniżeniem poczucia własnej wartości
  • poczuciem bycia ,,słabym” mężczyzną
  • obwinianiem się
  • depresją
  • izolacją społeczną
  • pogorszeniem relacji z najbliższymi
  • zaburzeniami seksualnymi

U mężczyzn obniżenie poczucia własnej wartości częściowo ma podłoże seksualne. Mężczyźni przestają wierzyć w możliwości własnego ciała, co może skutkować przejściową impotencją. Na obojga partnerów negatywnie wpływa również fakt, że współżycie rzadko odbywa się w sposób spontaniczny, tylko najczęściej jest podporządkowane staraniu o dziecko.

 

Stres a niepłodność

Jak już wiemy niepłodność jest związana z ogromnym stresem, który niestety może być przyczyną pogłębiania tego problemu. Stres zmniejsza wydzielanie gonadotropin co u mężczyzn może skutkować spadkiem stężenia testosteronu i zmniejszeniem gęstości nasienia. Obniżenie nastroju lub depresja może z kolei prowadzić do zaburzeń seksualnych. U kobiet spadek stężenia gonadotropin powoduje zaburzenia owulacji i dojrzewania komórki jajowej. U obojga partnerów zaburzenia hormonalne mogą występować pod postacią hiperprolaktynemii.

 

Co tak naprawdę czują kobiety

Znalazłam ciekawe opracowanie, którego częścią są wypowiedzi kobiet zmagających się z niepłodnością. Postanowiłam zamieścić kilka z nich w formie cytatów, link do całego artykułu znajdziecie na końcu wpisu. Myślę, że te wypowiedzi pomogą zrozumieć problem niepłodności osobom, których ona nie dotyczy. Z kolei osoby walczące z niepłodnością na pewno odnajdą tu swoje emocje.

,,Na początku -był etap wielkiej nadziei, że szybko zostanę mamą. […] byłam pewna oczywiście, że od razu zajdę w ciążę.”

,,Przy każdym cyklu wierzyłam, że teraz na pewno się uda.”

,,Robienie po pięć testów ciążowych co miesiąc i gapienie się na nie długo po przepisowych pięciu minutach.”

,,Znów przychodził okres, a ja przeżywałam okrutnie bolesny upadek.”

,,Robiąc test, czułam nadzieję, radość, po zrobieniu był smutek.”

,,Ta ciągła walka ze łzami, gdy dostawałam kolejny okres.”

,,Jednak co miesiąc przychodziły trudne chwile, coraz trudniejsze, coraz częściej towarzyszyły im łzy, coraz więcej się ich wylewało.”

,,Nadzieja powoli zamieniała się w frustracje, że nie zachodzę w ciążę.”

,,Myślałam, że nie powinna tego tak przeżywać, w końcu za miesiąc lub dwa będę w tej upragnionej ciąży […] tak bardzo starałam się nie martwić.”

,,Zrobiłam znów kolejny test i też wyszedł negatywnie. Wpadłam w histerię, tak się rozpłakałam, że mój partner nie wiedział, co się dzieje i naprawdę się wystraszył. Płakałam z mojej bezsilności, że zrobiłam wszystko, jak powinno być, dołożyłam wszelkich starań, a i tak nie wyszło.”

,,Co miesiąc przechodziłam przez piekło, kiedy na kolejnym teście ciążowym pokazywała się tylko jedna kreska albo dostawałam miesiączkę. Płakałam dniami i nocami. Ból nie do opisania, ból i żal.”

,,[…] przeżywałam huśtawki emocjonalne, panicznie bałam się uciekającego czasu, tego, że mi się nie uda.”

,,[…] nie mogłam patrzeć na kobiety w ciąży, noworodki. Każda wiadomość o ciąży koleżanki lub bliskiej mi osoby była dla mnie tragedią.”

,,Co miesiąc musiałam się zmierzyć z wielkim rozczarowaniem, smutkiem i okropnym zmęczeniem. […] i te rozczarowania i wmawianie sobie oznak ciążowych doprowadzały mnie do obłędu.”

 

Mam nadzieję, że ten artykuł przybliżył Wam problem niepłodności i teraz łatwiej będzie Wam zrozumieć osoby, które się z nim zmagają. Brak możliwości zrealizowania jednego z największych pragnień może mieć bardzo negatywne skutki, które będą miały swoje konsekwencje w całym dalszym życiu. Warto pamiętać, że takie osoby potrzebują wsparcia, które czasami może być zwykłą rozmową, ale o tym przeczytacie w trzeciej części!

 

 

Przygotowując wpis korzystałam z tych artykułów:

Problem niepłodności wśród kobiet i mężczyzn – epidemiologia, czynniki ryzyka i świadomość społeczna

Kliniczne uwarunkowania zaburzeń psychicznych występujących w przebiegu terapii niepłodności

Tajemnice kobiecego ciała. Doświadczenia kobiet zmagających się z niepłodnością nieznanego pochodzenia

 

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *